Bạn nghĩ về nước sẽ “dễ thở”? Alex Huỳnh, sau 10 năm ở Úc, đã có những trải nghiệm dở khóc dở cười khi trở lại Việt Nam làm việc. Cùng xem anh ấy đã “sốc” những gì nhé!
“Sốc” văn hóa ngược là gì?
Chắc hẳn nhiều người nghĩ rằng, người Việt sống ở nước ngoài lâu năm khi trở về quê hương sẽ dễ dàng hòa nhập. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng vậy. Hiện tượng “sốc văn hóa ngược” xảy ra khi họ gặp khó khăn trong việc thích nghi với những thay đổi trong văn hóa, phong cách làm việc, và thậm chí là cả giá trị sống ở Việt Nam.
Câu chuyện của Alex Huỳnh: Từ Úc về Việt Nam
Alex Huỳnh, một Việt kiều lớn lên ở TP.HCM và có hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc tại Úc, đã quyết định trở về Việt Nam vào năm 2016. Anh chia sẻ, anh cảm thấy môi trường ở Úc quá ổn định, ít cạnh tranh, và cơ hội phát triển bị hạn chế, đặc biệt đối với người nhập cư. Anh khao khát được đóng góp cho quê hương.
Tuy nhiên, sau khi bắt đầu công việc mới tại một công ty tài chính ở TP.HCM, Alex đã trải qua không ít “cú sốc”.
1. “Sốc” về quy trình làm việc
Một trong những điều khiến Alex ngạc nhiên là sự khác biệt trong quy trình làm việc. Ví dụ, khi anh đề xuất số hóa quy trình khảo sát thị trường, quản lý của anh cho biết việc xây dựng hệ thống sẽ tốn kém và mất thời gian. Thay vào đó, việc thuê người nhập liệu thủ công lại rẻ và nhanh hơn.
Anh nhận ra rằng, ở Úc, nơi chi phí lao động cao, doanh nghiệp buộc phải áp dụng công nghệ để tiết kiệm. Còn ở Việt Nam, với chi phí lao động thấp, việc sử dụng lao động thủ công vẫn là một lựa chọn hợp lý.
2. “Sốc” về văn hóa giờ giấc
Ở Úc, nhân viên thường rời văn phòng vào lúc 17h và được trả thêm tiền nếu làm thêm giờ. Alex chưa từng phải mang việc về nhà trong suốt 10 năm làm việc tại đây. Ngược lại, ở Việt Nam, làm ngoài giờ là chuyện bình thường.
Anh nhận thấy rằng, nhân viên ở Việt Nam thường làm việc rất nhiều nhưng ít khi đòi hỏi quyền lợi. Hiệu quả công việc đôi khi được đánh giá dựa trên thời gian có mặt ở văn phòng, thay vì kết quả thực tế.
3. “Sốc” về cách góp ý
Alex cũng gặp khó khăn trong việc thích nghi với văn hóa góp ý. Anh bị nhắc nhở vì cách tranh luận thẳng thắn, dù không có ý công kích. Dần dần, anh hiểu rằng nhiều người thường tránh đặt câu hỏi vì sợ bị đánh giá là thiếu năng lực, thay vào đó họ chọn cách nói khéo hoặc đoán ý nhau.
Lời khuyên cho Việt kiều muốn về nước
Nghiên cứu cho thấy, nhiều du học sinh Việt Nam gặp khó khăn khi trở về nước. Vậy làm thế nào để vượt qua “sốc văn hóa ngược”?
Thạc sĩ Doãn Thị Ngọc, giảng viên Đại học Hoa Sen, cho rằng, không có công thức cố định, nhưng người trở về có thể chủ động thích nghi bằng cách:
- Tập trung vào hiện tại.
- Duy trì thói quen tốt.
- Kết nối xã hội.
- Ứng dụng kỹ năng quốc tế vào công việc.
- Nhắc nhở bản thân về những thành quả đã đạt được.
- Giao lưu với người cùng trải nghiệm.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết.
Alex chia sẻ, để thành công ở Việt Nam, bạn phải sống và nghĩ như một người Việt Nam. “Hòa nhập văn hóa là điều bắt buộc,” anh nói. “Tôi chưa bao giờ hối hận khi trở về.”
