Chính phủ Trung Quốc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu chip Nexperia sau căng thẳng với Hà Lan, mở ra hy vọng mới cho chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu. Động thái này liệu có phải là “phao cứu sinh” cho ngành công nghiệp ô tô châu Âu?
Bài viết đi sâu vào việc Trung Quốc miễn trừ một số chip Nexperia khỏi lệnh cấm xuất khẩu sau tranh cãi với Hà Lan, tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu và ngành công nghiệp ô tô. Phân tích thỏa thuận thương mại tiềm năng giữa Trung Quốc và Mỹ, cũng như phản ứng của EU và Đức trước động thái này.
Bối Cảnh Căng Thẳng: Hà Lan và Nexperia
Luật Bảo Đảm Nguồn Cung và Sự Can Thiệp của Hà Lan
Cuối tháng 9/2025, Chính phủ Hà Lan viện dẫn Luật Bảo đảm Nguồn cung Hàng hóa để tạm thời tiếp quản Nexperia, một nhà sản xuất chip thuộc sở hữu của tập đoàn Wingtech (Trung Quốc). Quyết định này đã gây ra những lo ngại về sự can thiệp vào hoạt động kinh doanh và làm dấy lên căng thẳng giữa hai quốc gia.
Lo Ngại về Chuyển Giao Công Nghệ và Tài Sản Trí Tuệ
Chính phủ Hà Lan lo ngại rằng Wingtech có thể chuyển giao công nghệ hoặc tài sản trí tuệ ra ngoài châu Âu, ảnh hưởng đến an ninh và lợi ích quốc gia. Điều này dẫn đến việc cách chức Giám đốc điều hành người Trung Quốc của Nexperia và tăng cường kiểm soát hoạt động của công ty.
Phản Ứng Từ Trung Quốc: Lệnh Cấm Xuất Khẩu
Đáp lại động thái của Hà Lan, Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, cấm Nexperia Trung Quốc và các nhà thầu phụ xuất khẩu linh kiện đã hoàn thiện. Lệnh cấm này đã gây ra tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng toàn cầu và làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu hụt chip.
Tác Động Đến Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu
Sự can thiệp của Hà Lan và lệnh cấm xuất khẩu của Trung Quốc đã gây ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng chip toàn cầu, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô, nơi Nexperia là một nhà cung cấp quan trọng. Các nhà sản xuất ô tô đã cảnh báo về nguy cơ ngừng hoạt động sản xuất nếu tình trạng này kéo dài.
Quyết Định Nới Lỏng và Hậu Quả Tiềm Ẩn
Miễn Trừ Chip Nexperia: Động Thái Hạ Nhiệt Căng Thẳng?
Ngày 1/11, Trung Quốc tuyên bố sẽ miễn trừ một số loại chip máy tính của Nexperia khỏi lệnh cấm xuất khẩu. Động thái này được xem là một nỗ lực để giảm bớt căng thẳng và giải quyết những lo ngại về tình trạng thiếu hụt chip. Tuy nhiên, các tiêu chí cụ thể cho việc miễn trừ vẫn chưa được công bố.
Thỏa Thuận Thương Mại Trung – Mỹ: Yếu Tố Bất Ngờ?
Theo tờ Wall Street Journal, việc cho phép Nexperia nối lại một phần hoạt động xuất khẩu có thể là một phần trong thỏa thuận thương mại mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thống nhất. Nếu điều này là sự thật, nó cho thấy rằng vấn đề Nexperia có thể liên quan đến các yếu tố địa chính trị rộng lớn hơn.
Phản Ứng Từ Châu Âu: Hoan Nghênh và Thận Trọng
Liên minh châu Âu (EU) và Đức đã hoan nghênh động thái của Trung Quốc, coi đây là một “dấu hiệu tích cực”. Tuy nhiên, các quan chức EU cũng cho biết họ sẽ thảo luận về vấn đề Nexperia với Trung Quốc trong cuộc gặp tại Brussels. Sự thận trọng này cho thấy rằng châu Âu vẫn còn những lo ngại về sự ổn định của chuỗi cung ứng và sự can thiệp của chính phủ vào hoạt động kinh doanh.
Nguy Cơ Thiếu Hụt Chip Vẫn Còn: Cần Giải Pháp Dài Hạn
Mặc dù việc nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu là một bước đi tích cực, nguy cơ thiếu hụt chip vẫn còn hiện hữu. Nexperia là một nhà cung cấp quan trọng cho ngành công nghiệp ô tô châu Âu, cung cấp tới 49% linh kiện điện tử được sử dụng trong ngành này. Cần có các giải pháp dài hạn để đảm bảo nguồn cung chip ổn định và giảm sự phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất.
Tác Động Đến Ngành Công Nghiệp Ô Tô và Bài Học Kinh Nghiệm
“Mắt Xích Then Chốt” Trong Sản Xuất Ô Tô
Chip Nexperia được sử dụng trong các bộ phận điều khiển, cảm biến và điện tử thân xe của các hãng xe lớn như BMW, Stellantis và Volkswagen. Chúng đóng vai trò là “mắt xích then chốt” trong ngành sản xuất ô tô, ngay cả khi tình trạng thiếu hụt sau đại dịch đã phần nào hạ nhiệt.
Nguy Cơ Ngừng Hoạt Động Sản Xuất Tại Châu Âu
Các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp linh kiện châu Âu đã cảnh báo về tình trạng thiếu hụt chip do Nexperia cung cấp. Tình trạng này có thể buộc các dây chuyền sản xuất ở châu Âu phải ngừng hoạt động, gây ra thiệt hại kinh tế đáng kể.
Bài Học Về Đa Dạng Hóa Chuỗi Cung Ứng
Sự cố Nexperia đã cho thấy tầm quan trọng của việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào một nguồn cung duy nhất. Các công ty cần tìm kiếm các nhà cung cấp thay thế và xây dựng quan hệ đối tác chiến lược để đảm bảo nguồn cung ổn định trong trường hợp xảy ra gián đoạn.
Tăng Cường Hợp Tác Quốc Tế Để Giải Quyết Khủng Hoảng
Vấn đề Nexperia cho thấy rằng cần có sự hợp tác quốc tế để giải quyết các cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng. Các chính phủ cần phối hợp với nhau để giảm thiểu rủi ro, chia sẻ thông tin và tìm kiếm các giải pháp chung cho các vấn đề toàn cầu. Việc đảm bảo nguồn cung chip ổn định không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề an ninh quốc gia.
