Các chuyên gia khẳng định, hiện tại không có bằng chứng khoa học nào cho thấy sóng thần từng tấn công bờ biển Việt Nam trong quá khứ. Liệu chúng ta có thể an tâm? Hãy cùng tìm hiểu!
Vừa qua, trận động đất mạnh tại Kamchatka (Nga) đã làm dấy lên lo ngại về sóng thần trên khắp Thái Bình Dương. Vậy, Việt Nam có bị ảnh hưởng? Chúng ta cùng nhau phân tích nhé!
Động đất ở Kamchatka và nguy cơ sóng thần lan rộng
Ngày 30/7 vừa qua, một trận động đất mạnh 8,8 độ richter đã xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka của Nga, tạo ra những con sóng thần lan rộng khắp Thái Bình Dương. Hàng chục triệu người đã phải sơ tán khẩn cấp. Tâm chấn nằm ở độ sâu 19,3km, cách thành phố Petropavlovsk-Kamchatsky khoảng 119km về phía đông đông nam.
Cảnh báo sóng thần đã được phát đi ở nhiều quốc gia, từ Nga, Nhật Bản đến Mỹ. Tuy nhiên, may mắn là Việt Nam không nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp.
Vì sao sóng thần ở Thái Bình Dương “né” Việt Nam?
PGS.TS Vũ Thanh Ca giải thích rằng có nhiều yếu tố khiến sóng thần ít có khả năng ảnh hưởng đến Việt Nam:
- Độ sâu vùng biển xảy ra động đất không quá lớn.
- Địa hình biển Thái Bình Dương cực kỳ phức tạp, khiến sóng thần chủ yếu hướng sang Mỹ và một phần ảnh hưởng đến bờ đông Nhật Bản.
Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn được Trung tâm Cảnh báo Sóng thần Thái Bình Dương (PTWC) đưa vào diện theo dõi. Sóng có thể lan đến vùng biển nước ta với độ cao dự báo dưới 0,3m – mức không nguy hiểm nhưng vẫn cần giám sát.
TS Nguyễn Xuân Anh nhấn mạnh rằng, sự kiện động đất ở Kamchatka là lời nhắc nhở Việt Nam cần tăng cường hệ thống dự báo và ứng phó với thiên tai, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Vậy sự thật về khả năng Việt Nam có sóng thần là gì?
Nhiều người cho rằng cần nghiên cứu về “cổ sóng thần” dựa trên các tài liệu lịch sử, đặc biệt là các cơn bão lớn. Điều này có thể giúp chúng ta xác định khả năng từng có sóng thần trong quá khứ và ước tính quy mô của chúng, từ đó xây dựng các mô hình dự báo chính xác hơn.
Bên cạnh đó, việc xác định các vùng có khả năng phát sinh động đất nguy hiểm trên Biển Đông cũng rất quan trọng. Từ đó, chúng ta có thể đánh giá ngưỡng độ lớn của động đất có thể gây ra sóng thần và có biện pháp ứng phó kịp thời.
PGS.TS Vũ Thanh Ca cho biết, sau khi kiểm tra chéo các thông tin về “cổ sóng thần” từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả thông tin từ người dân, số liệu địa chấn, và ý kiến của các chuyên gia, ông kết luận: “Tất cả các thông tin trước đó về sóng thần từng tấn công bờ biển Việt Nam là không có cơ sở khoa học. Do vậy, chưa có bất cứ bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy trong quá khứ từng có sóng thần tấn công bờ biển Việt Nam”.
Ông cũng cho rằng động đất ở đới đứt gẫy Manila, nguồn sóng thần lớn nhất có thể ảnh hưởng đến Việt Nam, khó có thể gây ra sóng thần có mức độ hủy hoại lớn.
Kết quả nghiên cứu này đang được áp dụng để cảnh báo sóng thần tại Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, giúp chúng ta chủ động hơn trong việc đối phó với thiên tai.
