Quyết định bất ngờ của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ về việc cắt giảm hơn 700 triệu USD tài trợ cho sản xuất pin xe điện đã làm dấy lên lo ngại về vị thế cạnh tranh của Mỹ so với Trung Quốc trong cuộc đua xe điện toàn cầu. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên nhân, tác động và phản ứng xoay quanh quyết định này.
Nguyên Nhân Cắt Giảm Tài Trợ và Phản Ứng
Thời gian gần đây, sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc trong lĩnh vực xe điện và công nghệ pin là điều không thể phủ nhận. Quyết định cắt giảm tài trợ của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) dưới thời chính quyền Biden, như một đòn giáng mạnh vào nỗ lực cạnh tranh của Mỹ, làm dấy lên lo ngại về việc nới rộng khoảng cách tụt hậu.
Theo thông tin chính thức, vào đầu tháng 10/2025, người phát ngôn của DOE, Ben Dietderich, đã thông báo về việc hủy bỏ các khoản tài trợ trị giá hơn 700 triệu USD, vốn được phê duyệt ban đầu theo chính sách hỗ trợ sản xuất pin nằm trong gói đầu tư hạ tầng và chuỗi cung ứng. Trong số này, Ascend Elements đã nhận được 316 triệu USD để hỗ trợ sản xuất các bộ phận từ pin xe điện tái chế tại nhà máy trị giá 1 tỷ USD ở Kentucky.
Ngoài ra, American Battery Technology cũng được trao 57,7 triệu USD để xây dựng một nhà máy sản xuất lithium hydroxide cho pin tại Nevada, và Anovion nhận 117 triệu USD để sản xuất than chì tổng hợp cho cực dương của pin lithium-ion.
Lý do chính thức từ Bộ Năng lượng Hoa Kỳ
DOE giải thích rằng các dự án này “không đáp ứng các mốc tiến độ”, “không đủ khả năng kinh tế” hoặc “không mang lại lợi tức tích cực cho người đóng thuế”. Tuy nhiên, những lý do này vẫn chưa đủ sức thuyết phục nhiều người.
Phản ứng từ các chính trị gia và chuyên gia
Các đại biểu đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ, cáo buộc DOE vượt quyền và làm suy yếu mục tiêu tăng cường sản xuất pin trong nước. Nhiều chuyên gia cũng bày tỏ sự lo ngại về tác động tiêu cực của quyết định này đến vị thế cạnh tranh của Mỹ.
Ảnh hưởng đến các công ty được tài trợ
Các công ty từng được trao tài trợ đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, phải xem xét lại kế hoạch phát triển hoặc tìm kiếm các nguồn vốn tư nhân thay thế. Việc này gây ra sự bất ổn và trì hoãn trong việc triển khai các dự án quan trọng.
Câu hỏi về tính minh bạch và hiệu quả của quy trình xét duyệt
Quyết định này cũng đặt ra câu hỏi về tính minh bạch và hiệu quả của quy trình xét duyệt tài trợ của DOE. Liệu các tiêu chí đánh giá đã được xem xét kỹ lưỡng hay chưa, và liệu có yếu tố nào khác tác động đến quyết định cuối cùng?
Tác Động Đến Ngành Pin và Cuộc Đua Xe Điện Toàn Cầu
Theo E&E News của Politico, việc hủy bỏ các khoản tài trợ này sẽ ảnh hưởng lớn đến kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất pin quy mô lớn ở các tiểu bang như Missouri và Kentucky. Động thái này có thể gây ra những hệ lụy sâu rộng, đặc biệt trong bối cảnh ngành pin toàn cầu đang cạnh tranh gay gắt, với Trung Quốc dẫn đầu về sản xuất pin lithium-ion và hướng tới pin thể rắn. Việc Mỹ cắt giảm một phần lớn nguồn hỗ trợ có thể làm gia tăng khoảng cách công nghệ và sản xuất giữa hai nước.
Việc trì hoãn hoặc hủy bỏ hỗ trợ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các mục tiêu đầy tham vọng của Mỹ về xe điện, sản xuất pin trong nước và giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nước ngoài. Điều này đòi hỏi Mỹ phải có những chiến lược và giải pháp thay thế để duy trì vị thế cạnh tranh trong cuộc đua xe điện toàn cầu.
Nguy cơ tụt hậu so với Trung Quốc
Trung Quốc đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển công nghệ pin mới, bao gồm cả pin thể rắn, với mục tiêu thống trị thị trường xe điện toàn cầu. Việc Mỹ cắt giảm tài trợ có thể tạo điều kiện thuận lợi cho Trung Quốc gia tăng lợi thế cạnh tranh.
Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng pin toàn cầu
Việc Mỹ giảm sản xuất pin có thể tác động đến chuỗi cung ứng pin toàn cầu, làm tăng sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài và gây ra những rủi ro về an ninh năng lượng.
Tác động đến việc làm và tăng trưởng kinh tế
Việc giảm đầu tư vào sản xuất pin có thể ảnh hưởng đến việc làm và tăng trưởng kinh tế trong ngành công nghiệp xe điện và pin tại Mỹ. Điều này đòi hỏi chính phủ phải có những chính sách hỗ trợ để giảm thiểu tác động tiêu cực.
Sự cần thiết của các giải pháp thay thế
Để duy trì vị thế cạnh tranh trong cuộc đua xe điện toàn cầu, Mỹ cần phải có những giải pháp thay thế cho việc cắt giảm tài trợ, bao gồm việc khuyến khích đầu tư tư nhân, thúc đẩy hợp tác quốc tế và tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghiệp pin.
Bài Học và Hướng Đi Tiếp Theo
Quyết định cắt giảm tài trợ cho sản xuất pin xe điện của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ là một bài học đắt giá về tầm quan trọng của việc đầu tư vào công nghệ và sản xuất trong nước. Để không bị tụt hậu trong cuộc đua xe điện toàn cầu, Mỹ cần phải có những chiến lược và chính sách phù hợp để khuyến khích sự đổi mới và phát triển của ngành công nghiệp pin.
Ngoài ra, việc tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng một chuỗi cung ứng pin đa dạng và bền vững cũng là những yếu tố quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng và duy trì vị thế cạnh tranh.
Tầm quan trọng của việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển
Để duy trì vị thế dẫn đầu trong ngành công nghiệp pin, Mỹ cần phải đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ pin mới, bao gồm cả pin thể rắn và các vật liệu tiên tiến khác.
Khuyến khích hợp tác công tư
Chính phủ cần khuyến khích sự hợp tác giữa các doanh nghiệp tư nhân và các tổ chức nghiên cứu công lập để thúc đẩy sự đổi mới và thương mại hóa các công nghệ pin mới.
Xây dựng chuỗi cung ứng pin bền vững
Mỹ cần xây dựng một chuỗi cung ứng pin đa dạng và bền vững, giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài và đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu thô ổn định.
Tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi
Chính phủ cần tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của ngành công nghiệp pin, bao gồm việc giảm thiểu các rào cản pháp lý và cung cấp các ưu đãi tài chính cho các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất pin.
