Chủ tịch Tập hôm 2.1 đề xuất đối thoại về vấn đề liên quan chính trị hai bờ, cũng như quá trình thống nhất một cách hòa bình. Tuy vậy ông Tập khẳng định Trung Quốc đại lục không cam kết từ bỏ sử dụng vũ lực, đồng thời bảo lưu việc dùng đến mọi biện pháp cần thiết chống lại những thế lực bên ngoài can thiệp lẫn thiểu số phần tử đòi độc lập cho hòn đảo tự trị.

Đặc biệt, Chủ tịch Tập lần đầu tiên đề cập phương án “một quốc gia, hai chế độ” trong thống nhất hai bờ. Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã lên tiếng cự tuyệt.

Ông Tập Cận Bình đưa ra phát biểu trên trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump ký ban hành Đạo luật Sáng kiến tái đảm bảo châu Á (ARIA) tạo điều kiện thúc đẩy giao lưu và bán vũ khí cho Đài Loan.

Chuyên gia hải quân Nghê Lạc Hùng thuộc Đại học Thượng Hải phân tích: “Chủ tịch Trung Quốc có cả hai cách tiếp cận: răn đe quân sự với Mỹ lẫn nhóm muốn ly khai trong khi vẫn cố kêu gọi mềm mỏng với người dân Đài Loan nói chung. Ông ấy dùng một trong hai tùy theo hoàn cảnh cụ thể”.

Còn theo nhà bình luận Tống Trung Bình, những cuộc tuần tra và tập trận quanh hòn đảo tự trị đã trở thành chương trình định kỳ được sắp xếp trước trong kế hoạch thường niên của hải quân cũng như không quân Trung Quốc. Hoạt động này sắp tới dự kiến tăng chứ không giảm.

“Nếu giảm áp lực quân sự thì Bắc Kinh sẽ gửi đi tín hiệu rằng họ không quyết tâm thu hồi Đài Loan. Tôi nghĩ quân đội Trung Quốc sẽ phản ứng mạnh mẽ hơn trước sự can thiệp từ Washington”, nhà bình luận Tống cho hay.

Quân đội Trung Quốc tiến hành đến 27 cuộc tuần tra trên biển lẫn trên không trong khoảng thời gian từ tháng 8.2016 - 12.2017. Tàu sân bay Liêu Ninh cũng tham gia. Vào tháng 4.2018 diễn ra một đợt tập trận “bao vây trên không” kéo dài 9 ngày.

Lần tuần tra mới nhất là vào tháng 12.2018, với sự góp mặt của chiến đấu cơ Su-30, máy bay ném bom H-6K, máy bay tiếp liệu Il-78, máy bay trinh sát Tu-154 cùng hai tàu chiến.

Bình luận về cuộc tuần tra này, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố: “Chống lại quá trình thống nhất là tìm đường đến cái chết”.

Cẩm Bình (theo SCMP)