* Ngân hàng Nhà nước ghi nhận tín dụng tăng trưởng mạnh, trong khi huy động vốn chậm lại.
* Các ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu để bổ sung vốn và cải thiện thanh khoản.
* Chuyên gia cảnh báo về rủi ro và sự cần thiết phải kiểm soát chặt chẽ hệ số CAR (tỷ lệ an toàn vốn).
“Cuộc đua” phát hành trái phiếu của các ngân hàng
Tính đến cuối tháng 8, Ngân hàng Nhà nước báo cáo dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế tăng trưởng ấn tượng, đạt 11,08% so với cuối năm 2024. Dự kiến, mức tăng trưởng tín dụng năm nay có thể đạt tới 20,19%, mức cao nhất trong nhiều năm qua.
Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là tăng trưởng huy động vốn của các ngân hàng lại không theo kịp tốc độ tăng trưởng tín dụng. Điều này xuất phát từ việc lãi suất huy động đang ở mức thấp, khiến cho việc thu hút tiền gửi trở nên khó khăn hơn.
Để giải quyết bài toán về vốn, nhiều ngân hàng đã lựa chọn giải pháp đẩy mạnh phát hành trái phiếu. Theo VIS Rating, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 8 đã tăng 42% so với tháng trước, đạt 58.600 tỷ đồng. Trong đó, HDBank, MB, ACB và Bac A Bank là những ngân hàng có quy mô phát hành lớn, trên 1.000 tỷ đồng.
Vì sao ngân hàng lại thích phát hành trái phiếu?
Ông Phan Duy Hưng từ VIS Rating cho rằng, việc phát hành trái phiếu giúp các ngân hàng bổ sung nguồn vốn dài hạn, cải thiện cấu trúc kỳ hạn và giảm rủi ro thanh khoản. Nói một cách dễ hiểu, nó giúp ngân hàng có thêm tiền để cho vay dài hạn và đảm bảo khả năng thanh toán khi cần thiết.
Cần lưu ý gì khi tín dụng tăng trưởng nóng?
Tuy nhiên, việc tăng trưởng tín dụng quá nhanh cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát hệ số CAR (tỷ lệ an toàn vốn) như một biện pháp thay thế cho việc giới hạn room tín dụng.
Thông tư 14/2025, hướng tới chuẩn Basel III, nâng yêu cầu CAR tối thiểu lên 10,5% vào năm 2030. Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro và đảm bảo đủ vốn để đối phó với các tình huống xấu có thể xảy ra.
Cẩn trọng với “lách luật”
Ông Nghĩa cũng cảnh báo về nguy cơ gian lận trong hệ số CAR, đặc biệt là với vốn cấp 2 (trái phiếu dài hạn). Việc “làm đẹp” báo cáo tài chính có thể giúp ngân hàng tăng vốn ảo và mở rộng room cho vay, nhưng lại tạo ra những rủi ro tiềm ẩn cho hệ thống tài chính.
Ngân hàng Nhà nước cần làm gì?
Trong bối cảnh hiện tại, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước là đúng hướng khi tập trung vào ổn định giá trị đồng Việt Nam và tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng tín dụng năm nay vượt quá 20%, áp lực lạm phát trong những năm tới sẽ gia tăng.
Do đó, Ngân hàng Nhà nước cần tăng cường giám sát hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại, kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu CAR, chênh lệch tiền gửi và cho vay, và đặc biệt là kiểm soát nợ xấu.
